Το σπήλαιο Καταφύκι ή σπήλαιο Γεωρ.Μαρτίνου (Συμπεθερούλη) προς τιμή στον Θερμιώτη γεωλόγου ο οποίος συνέβαλε τα μέγιστα στην ανάδειξη του σπήλαιού, παραμένει για εκατοντάδες αιώνες στοργικά αφημένο στην αγκαλιά τηςΔρυοπίδας, ενός από τα γραφικότερα χωριά των Κυκλάδων. Βρίσκεται κρυμμένο
κάτω από το χωριό στην θέση Φιρές και σε υψόμετρο περίπου 190 μέτρων
από την θάλασσα με σταθερή θερμοκρασία 17 βαθμών κελσίου όλο σχεδόν τον χρόνο και αποτελεί το συνδετικό κρίκο του ανθρώπινου πολιτισμού µε το μεγαλείο της ακατάληπτης έµπνευσης της φύσης. Στο σπήλαιο προσέφευγαν οι κάτοικοι της Δρυοπίδας για να προφυλαχθούν από
τους πειρατές και άλλους επιδρομείς
αλλά και τόπος γιορτής, ανάστασης και ανάτασης τα μετέπειτα χρόνια καθώς υπάρχουν ιστορικές μαρτυρίες ότι οι κάτοικοι
μετά την Ανάσταση γιόρταζαν και χόρευαν στην "μεγάλη πλατεία".
Το Βασικότερο Χαρακτηριστικό του σπηλαίου είναι ότι αποτελεί ένα ιδιαίτερο και εντυπωσιακό συνονθύλευα φυσικών στοών και τεχνιτών ανοιγμάτων. Το φυσικό µέρος του σπηλαίου δημιουργήθηκε από υπόγειο χείμαρρο (που εικάζεται ότι διέτρεχε το σπήλαιο) ο οποίος έχει λαξεύσει τα υπόγεια τοιχώματα µε απαράμιλλο καλλιτεχνική δεξιοτεχνία, ενώ το τεχνητό µέρος δημιουργήθηκε για τις ανάγκες
εξόρυξης σιδηρομεταλλεύματος.
Με αυτό τον τρόπο δικαιολογούνται και οι πολυάριθμες διακλαδώσεις είτε φυσικές, είτε τεχνητές, που εμφανίζονται σε όλη την έκταση του σπηλαίου. Σε αρκετά σημεία του σπηλαίου θα δει κανείς απομεινάρια και ίχνη από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες, καθώς το σπήλαιο Καταφύκι χρησιμοποιούνταν ως ορυχείο για την εξόρυξη μεταλλευμάτων. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα εταιρείες το χρησιμοποιούσαν για την εξαγωγή του σιδηρομεταλλεύματος. Δυστυχώς τα εκρηκτικά που χρησιμοποιήθηκαν για την εξόρυξη κατέστρεψαν μεγάλο μέρος του
σταλακτικού διακόσμου
. Φθορές έχει υποστεί το σπήλαιο και από ασυνείδητους επισκέπτες που άφησαν το αποτύπωμά τους ή πήραν μαζί τους φεύγοντας κομμάτια από σταλαγμίτες και σταλακτίτες ως ενθύμιο. Σήμερα το σπήλαιο είναι επισκέψιμο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και οι εξυπηρετικοί ξεναγοί του θα σας ενημερώσουν για την ιστορία του.
Photo Gallery με εικόνες απο το Σπήλαιο Καταφύκι στην Κύθνο.
